طرحواره ها چه هستند؟
در این قسمت برای آشنایی ابتدا توضیحی در مورد مفهوم طرحواره ارائه می دهیم و در قسمت های بعد مفصل هر کدام را توضیح خواهیم داد.
طرحواره ها چه هستند؟
طرحواره ها چه هستند؟
در این قسمت برای آشنایی ابتدا توضیحی در مورد مفهوم طرحواره ارائه می دهیم و در قسمت های بعد مفصل هر کدام را توضیح خواهیم داد.
طرحواره از مفاهیم مهم و بنیادی در حوزه روانشناختی نوین می باشد.
طرحواره ها در اوایل زندگی و براساس تجربیات زندگی و خلق خو زندگی شکل می گیرند که سازگار یا ناسازگارند.
یانگ از مولفه های ترس، شادی ، غمگینی، اندوه و افسردگی و ... به عنوان طرحواره نام می برد.
این طرحواره ها گاه افراد را فعال و گاهی غیرفعال می کنند.
یانگ در مورد نافعالی می گوید:
نافعالی شاید در دوره دیگری در زندگی در نتیجه تغییر در نوع درون دادهای دریافتی از محیط، انرژی کسب کرده و به سرعت فعال شود.
این امر موجب سوگیری ها در آسیب شناسی روانی بین فردی و درون فردی می شود که به صورت:
سوء تفاهم ها، نگرش های تحریف شده، فرض های غلط، اهداف و انتظارات غیر واقع بینانه بروز می کند.
طبق تعریف یانگ طرحواره های ناسازگار اولیه الگوها یا درون مایه های عمیق و فراگیری هستند که:
- در دوران کودکی یا نوجوانی شکل گرفته اند.
- در مسیر زندگی تدوام دارند.
- به رابطه ی فرد با خود و با دیگران مربوط می شود.
- به شدت ناکارآمد هستند.
15 طرحواره معرفی شده از طرف یانگ
1- محرومیت هیجانی
3- بی اعتمادی / بدرفتاری
4- انزوای اجتماعی
5- نقص / شرم
6- شکست
7- وابستگی / بی کفایتی
8- آسیب پذیری نسبت به ضرر یا بیماری
9- گرفتاری / دردام افتادگی
10- اطاعت
11- ایثار
12- بازداری هیجانی
13- معیارهای نامنعطف
14- استحقاق
15- خویشتن داری و خود انضباطی ناکافی
شکل گیری طرحوهره ها
ارضا نشدن نیازی خاص، طرح واره ی ناسازگاری در آن حیطه را به وجود می آورد.
مثلا با ارضا نشدن نیازهای دلبستگی و صمیمت ، طرحواره های ناسازگار مربوط به روابط صمیمانه و دلبستگی تشکیل می شوند.
به این معنی که:
در بزرگسالی در انتخاب همسر و شغل و غیره نمود می یابد و بر آن تاثیر مخرب می گذارد.
شکل گیری طرحواره ها در دوران کودکی
نوع اول: ناکامی در ارضای نیازها
هنگامی که کودک تجارت خوشایندی را تجربه نکند طرحواره هایی مانند محرومیت عاطفی یا رها شدگی رشد می کند.
نوع دوم: تجارت اولیه ی زندگی تأثیر گذار در طرحواره ها آسیب زدگی یا قربانی شدن
کودک آسیب می بیند یا قربانی می شود و طرحواره ای مثل:
بی اعتمادی سوء استفاده، نقص / شرم یا آسیب پذیری در برابر آسیب در ذهن او رشد می کند.
نوع سوم: تجارب کودک در زمینه چیزهای خوب
والدین در جهت آسایش کودک همه کار می کنند در حالی که تأمین رفاه و راحتی در حد متعادل برای رشد سالم کودک الزم است.
طرحواره هایی از قبیل بی لیاقتی رشد می کند وکودک به ندرت بی اعتماد است.
در نتیجه اینگونه تجارب در ذهن کودکان طرحواره هایی نظیر وابستگی بی کفایتی یا استحقاق / بزرگ منشی رشد می کند.
نوع چهارم: درونی سازی انتخابی یا همانند سازی با افراد مهم زندگی
کودک به طور انتخابی با افکار، احساسات ، تجارب و رفتارهای والدین خود همانند سازی کرده و آنها را درونی سازی می کنند.
عوامل تاثیرگذار دیگر
خلق و خوی هیجانی کودک در شکل گیری طرحواره ها از اهمیت بسزایی برخوردار است.
به عنوان مثال:
یک کودک پرخاشگر در مقایسه با یک کودک منفعل و پذیرا، بیشتر احتمال دارد مورد بدرفتاری والدین خشن خود قرار گیرد.
مرکز خدمات روانشناسی و مشاوره فرح بخش آماده ارائه خدمات در حوزه های مذکور خدمت شما عزیزان می باشد.
(ما در کنار شما هستیم)
سایت سامانه مشاوره تلفنی مرکز مشاوره فرحبخش
بیان دیدگاه
آخرین مطلب
متخصصان ما
دیدگاه ها